اثرات فیزیکی، روانی و اجتماعی اهدای خون بر اهداکنندگان پایگاه انتقال خون یزد، سال 85-84

  چکید ه   سابقه و هدف   اثراتی که اهدای خون از نظر فیزیکی و روانی بر اهداکنندگان می‌گذارد نقش بسیار مهمی بر جذب اهداکنندگان دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر اهدای خون بر اهداکنندگان شامل اثرات مثبت و منفی، روانی و فیزیکی و طول مدت اثر هر کدام در اهداکنندگان پایگاه انتقال خون یزد بود.   مواد وروش‌ها   این مطالعه مقطعی از مهر ماه 1384 تا دی ماه 1385 در پایگاه انتقال خون یزد انجام گرفت. 1000 اهداکننده که حداقل یک بار خون اهدا کرده بودند به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و از آن‌ها خواسته شد که پرسشنامه‌ای در مورد اثرات روانی، اجتماعی و فیزیکی اهدای خون را تکمیل نمایند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های مجذور کا( Chi-square )، آنالیز واریانس یک طرفه، و رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل شدند.   یافته‌ها   در این مطالعه 955 مرد(5/95%) و 45 زن(5/4%) شرکت داشتند. دو سوم اهداکنندگان پس از اهدای خون اثرات مثبت اهدای خون را اظهار داشتند و در بین اثرات مثبت، احساس رضایت، شادابی و نشاط و احساس آرامش بیشترین فراوانی را در هر دو جنس داشتند. 9/2% اهداکنندگان تنها اثرات منفی را ذکر نمودند. فراوانی اثرات منفی در خانم‌ها بیشتر از آقایان بود. اثرات مثبت اهدای خون مدت زمان بیشتری به طول انجامیدند(9/6 ± 1/15 روز) در حالی که طول اثرات منفی 1/1 ± 1/3 روز بود. فراوانی اثرات اهدای خون با سن و دفعات اهدای خون رابطه‌ای نداشت.   نتیجه گیری   بیشتر اثرات اهدای خون اثرات مثبت بودند و مدت بیشتری نسبت به اثرات منفی طول کشیدند. 80 درصد اهداکنندگان چند اثر مثبت را با هم تجربه نمودند. با وجود این که اثرات منفی در تعداد کمی از اهداکنندگان روی داد، با این حال مطالعه در مورد کاهش اثرات منفی به ویژه در خانم‌ها توصیه می شود. یافته‌های این مطالعه می‌تواند با ارایه تصویر روشنی از تجارب اهداکنندگان در زمینه اهدای خون، ترسی که ناشی از عدم آگاهی در زمینه اهدای خون است و مانع اهدای خون می‌شود را کاهش دهد و منجر به بهبود جذب اهداکنندگان جدید گردد.   کلمات کلیدی : اهدای خون، اثرات جانبی، روان‌شناسی، اهداکنندگان خون